عوامل مؤثر در شروع مصرف مواد مخدر ، با اشاره به وضعیت معتادان زن

مقاله حاضر که بخشی از نتایج طرح « ارزیابی سریع وضعیت سوء مصرف مواد در ایران (1)» است (سازمان بهزیستی : 1377 )، با هدف شناسایی توصیفی و تحلیلی برخی از عوامل زمینه ای در شکل گیری وتداوم مصرف مواد مخدر بین جمعیت نمونه مورد مطالعه در 10 استان کشور، با تأکید بر روند شکل گیری وآغاز مصرف مواد مخدر، ابتدا به طور عام به بررسی رفتارهای مرتبط با این پدیده معضل آفرین در قالب متغیرهایی چون مصرف سیگار، الکل، مواد مخدر مورد مصرف، نوع وشیوه مصرف، موقعیت شروع مصرف، سن شروع مصرف، علت شروع آن وبرخی دیگر از عوامل مؤثر در الگوی شروع مصرف مواد مخدرمی پردازد . افزون براین، به طوراخص، ویژگیهای مربوط به الگوی شروع مصرف مواد مخدردر زنان جمعیت نمونه نیز مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس نتایج به دست آمده از بررسی حاضر که 1456 نفر معتاد را (هر استان 150 نفر) در بردارد، می توان چند نکته قابل تأمل از آن استنباط کرد؛ نخست این که مصرف موادی مانند سیگار والکل نقش بسزایی درگرایش به سوی مصرف مواد مخدر ایفا می کند . دوم ، خانواده، گروه همسالان، وبرخی محیطهای اجتماعی – پارکها، قهوه خانه ها، سرباز خانه ها وزندان – می توانند سبب افزایش آسیب پذیری دربرابر گرایش به مصرف مواد مخدرواعتیاد شوند .سوم ، گرایش به تجربه مصرف مواد مخدر، به دلایل روانی واجتماعی، درگروه های سنی نوجوانان وجوانان بیش از سایر مقاطع سنی وجود دارد . چهارم ، یا فته های پژوهش حاضر نشان می دهند که برخی تفاوتهای کلی بین الگوی شروع به مصرف مواد مخدربین زنان و مردان به چشم می خورد، که در بیانی مختصر، می توان اذعان کرد که مردان بیشترتحت تأثیر عوامل اجتماعی و زنان بیشتر تحت تأثیر عوامل فردی به مصرف مواد مخدر روی می آورند . با توجه به اطلاعات موجود ، به طور ضمنی می توان نتیجه گرفت که شدت آسیب پذیری زنان در محیطهای خانوادگی درقبال اعتیاد به مواد مخدر بیشتر از مردان است . به این ترتیب، پیشنهادمی گردد که برنامه ریزان فرهنگی واجتماعی وسازمانهای مسؤول مبارزه بامواد مخدر بیش ازسایر گروه ها، برای نوجوانان ، جوانان وزنان اهمیت ویژه ای قایل شوند و، درگام نخست، این گروه های اجتماعی را به عنوان گروه هدف برگزینند . از سوی دیگر، به نظر می رسد که به تلاشی جدی برای سالم سازی محیطهای اجتماعی از طریق ابزارهای فرهنگی و ارشادی به جای ابزارهای نظامی واجباری نیاز است .